H.s. Nguyễn Trung

     
                        

  Nguyễn Trung        Sơn dầu trên bố 80x100cm (circa 1970)

                                                                                Vào những năm 1960, miền Nam Việt Nam (nước  cộng hòa miền nam  Việt nam), có một thời tưởng được thái bình. Phong trào văn học phát triển  với nhóm Sáng Tạo (MaiThảo, Thanh Tâm Tuyền..), hội họa cũng lên ngôi đặc biệt với họa sĩ Nguyễn Trung. 

Văn nghệ có ý khước từ mọi khắc khoải trước  nhưng âu lo thầm kín về một ngày mai chính trị tối tăm và nguy nan nội chiến. 

Họa sĩ  Nguyễn Trung một cách riêng tư tự tạo cho mình một thế giới “huyền thoại an bình”.

Một thế giới kiêu sang của tình yêu, của nội tâm thơ mộng.

                                               

                        Những lời Huyền Thoại

                chia sẻ cùng Nguyễn Trung

                Làm sao tôi có màu vàng, tôi có màu xanh

                        tôi  có lá sen khô, tôi có tình yêu

                        làm sao tôi không nói

                        mở cửa ra vườn hoa của ngày hè

                        con rắn lằn phơi mình dưới nắng

                        tôi sẽ đi và đi không bao giờ trở lại

                        làm sao tôi không tin

                        làm sao tôi không nhớ

                        người em với mái tóc mây ngang

                        đã khoác lên mình nhung hồng phấn

                        và đã sang sông để làm sao tôi thương

                        trên tay tôi cụm hoa vương

                        bàn tay hành khất để ánh sáng tỏa dịu

                        trên muôn ngàn bộ mặt

                        và làm sao tôi có màu tím

                        tôi có màu hoa gạo

                        tôi có hương hoa bưởi

                        Để quanh tôi dịu dàng điệu nhạc

                        nói yêu em nhưng con tim buồn bã

                        hái cho nhau cánh hoa đã tàn hương

                        như chân anh vẫn rộn trên đường đời

                        mà ai đã vội quét rồi bụi trắng

                        để hồn tôi như trang giấy mới

                        lời không đủ rõ sợi dây tơ

                        khi mặt người với nét vẽ thô sơ

                        không đủ che vết thương lòng lạnh lẽo

                        để mãi trong tôi bức tranh kỳ diệu

                        em ngồi đây hay đến tự Tây Nguyên

                        tiếng suối chảỷ trên muôn dải hương duyên

                        rửa tâm hồn lấm bụi của trần gian

                        để hôm nao uống rượu suốt đêm dài

                        vì ngày mai khi sớm sương xuống lạnh

                        chiếc bóng anh khuất nẻo trăng sao vắng

                        và riêng tôi cỏn lại với mình tôi

                        tôi không theo người về chốn xa xôi

                        gánh trên vai một thiên đường thần thoại

                        để nơi đây kỷ niệm bạc thời gian

                        nắng đổi màu và ngày tháng phôi pha

                        tôi quay mặt chìm vào cô lánh

                        Nhưng làm sao tôi có sức sống gấp trăm lần

                        những hình ảnh màu hồng màu nâu và hy vọng

                        hai bàn chân thiên lý

                        và trái tim thần kỳ

                        tôi sẽ biết cùng anh

                        đi trên đường đất đỏ

                        trên những đường cong

                        những ngả đường ngắn ngủi của một kiếp người

                        tiếng cười non trẻ như buổi lên năm

                        đường đôi Hà Nội một ngày đã sang đông

                        nghe gió thầm thì

                        và lá bàng rơi trên mảnh tường rêu vỡ

                        Anh hãy vẽ cho tôi những vòm trời

                        dưới mục kính đổi hình và phân ly ánh sáng

                        những  sự việc đã qua hay ngày mai có nắng

                        khi hôm về phòng bốn bức tường vắng

                        mơ tới người yêu mà lòng như muốn xé

                        và tôi sẽ nhớ tất cả những người tôi quên

                        một cặp má tàn hương một đường lưng quá tội

                        cuộc đời có giăng lưới con tin

                        người trai có kéo áo che mưa

                        để gặp định mệnh ở đằng kia dẫy phố

                        cho tôi những khoảng rừng chưa đến

                        những đô thành mà tôi đã biết

                        ngõ Duy Tân nhìn cây cỏ thay màu

                        đường Quật Khởi rồi có một buổi nào

                        trong quán cà phê lề hè chúng ta sẽ đợi

                        đợi đêm xuống và sẽ đợi trăng lên

                        cho tôi tất cả những nỗi tang thương

                        những vết thương không thể lành

                        một mối tình đã chết

                        một cuộc tình ngát vị chua cay

                        và tôi chỉ là con thuyền lạc hướng

                        một chiều đứng gió ở đường vòng nhiệt đới

                        anh sẽ vẽ cho tôi bức chân dung

                        người họa sĩ thần tài

                        sống sao đây trong cái tầm thường nhỏ bé

                        xã hội khắt khe và lòng người hạn định

                        đời trần tục không nhìn xa hơn tầm mắt

                        anh hãy vẽ cho tôi người đàn bà có ngấn bảy tầng

                        trong ánh sáng lung linh

                        hai bàn tay nhiệm màu

                        như cầu khẩn van xin

                        như đại lượng từ bi

                        một hoài bão một tình thương không bờ bến

                        Để dù trong thời gian có bóng tịch mịch

                        trong không gian có hàng cây màu xám

                        tôi sẽ nghe thấy một câu thơ chưa viết

                        một điệu nhạc mong manh

                        và làm sao tôi có màu sắc

                        tôi có tấm vải bố thô

                        để cùng anh tôi có thể vẽ

                        cái đẹp thần diệu mà anh cưu mang

                        cái thiên đàng huyền ẩn của tiềm thức

                        và thế giới này không còn đau thương

                        đã hé mở và thoáng hiện

                        một chân trời thanh khiết

                        ở phương đông bến nước xa vời

                        Circa 1976

                        Ngô Văn Tao

                        (trích ra và sửa chữa từ tập thơ Nuages-Mây, Ngovantao-Montréal 1988)